Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Tempotimor (Dili)-Ministru Reforma Lejislativa Asuntu Parlamemtar Fidelis Manuel Leite Magalhães deklara nia matabeen sei la turuk bainhira lakon oportunidade ida ba previléjiu individuál ka pesoál ne’ebé durante ne’e nia hetan.

Deklarasaun Ministru ne’e relasiona ho kritika husi deputada KHUNTO Olinda Guterres ne’ebé konsidera PLP hetan benefisiu liu iha VIII Governu duke CNRT no KHUNTO.

Notisia Revelante: KHUNTO Duun VIII Governu Benefisiu de’it PLP

"Husi ha'u nian, ha'u presiza halo defeza de onra ida, tanba ohin halo insuniasaun, hanesan ami ne'ebé mak ezerse hela funsaun interina mak iha intensaun atu kaer hotu funsaun sira ne’e. Katak ba ha'u pesoalmente, ida ne'e ami asume knaar tanba orientasaun altu nivel nian," dehan Ministru Fidelis iha plenária PN, Segunda (21/10/2019).

Nia dehan, orientasaun husi nivel altu katak atu situasaun saida de’it mak mosu dezenvolvimentu ba rai ida ne’e labele para.

"Tanba orientasaun, tanba ne'e mak ami hala'o knaar ne'e, maibé ho dever la'os oportunidade atu haknaok ka atu hakriku-aan, hodi hetan previléjiu pesoál. Ami halo esforsu hotu iha kontextu dever par independetemente husi kontestu polítika impase, inkompleitu ka saida de'it dezenvolvimentu ba ita-nia sidadaun kontinua la'o, ida ne'e mak ami halo," dehan Fidelis ne’ebé assume mós kargu nu’udar Ministru Koordenadór ba Asuntu Ekonomicos no Ministru Interino Turizmu, Komersiu no Industria.

Tan ne’e, nia husu ba deputadu sira atu bainhira halo intervensaun no interpretasaun presiza halo ho kuidadu no labele hatete katak sira ne’ebé assume knar hirak ne’e aproveita situasaun.

"Ba ha'u pesoalmente mak ne'e, bele sujere ba ita-nia lider másimu sira hasai knaar interinu sira ne'ebé ami ezerse, no se bele karik hasai mós kargu ne'ebé hanesan membru governu ha'u asume to'o ohin loron (MRLAP), se ida ne'e akontese, sei triste tanba lakon oportunidade hodi kontribui ba dezenvolvimentu liu husi ezekutivu ba ita-nia povu."

"(Maibé) Mata-been sei la turuk tanba lakon ba oportunidade ida ba previléjiu individuál ka pesoál, ne’ebé obrigadu barak ba distintu deputadu no deputada sira-nia intervensaun," dehan Fidelis.

Tempotimor (Dili)-Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasional Timor Oan (KHUNTO) husu Primeiru Ministru (PM) Taur Matan Ruak atu lori lista membru governu husi Partidu KHUNTO ba Prezidente Repúblika Francisco Guterres Lu Olo hodi hetan pose.

Tempotimor (Dili)-Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasional Timor Oan (KHUNTO) deklara governasaun daualu ne’ebé lidera husi Primeiru Ministru Taur Matan Ruak benefenisia de'it Partidu Libertasaun Popular (PLP) tanba okupa hotu kargu sira iha governu.

 By : Martinho G. da Silva Gusmão

Husi 2018 to’o agora ita nia vocabulário politico ida de’it – “impasse política” – ho bahasa Indonesia karik atu dehan “kemacetan politik”. Ne’e katak, ba oin mos la diak, hakiduk mai kotuk mos labele, ses ba karuk ka kuana mos patina hela de’it. Maski ita hotu concorda ho liafuan ida ne’e nudar problema boot, maibe ita hotu nia hanoin mos “empate” hela. Nune’e, ita hotu hoku iha taho laran. Maski iha vontade boot tebes atu hakat liu impasse, maibe foti mak la sae, hiit mak la ba!

Tempotimor (Dili) – Bankada FRETILIN iha Parlamentu Nasionál (PN) husu ba bankada Governu atu labele 'show force' ba proposta lei atividade petrolífeiru no lei fundu petrolífeiru ne'ebé hetan veto husi Prezidente Repúblika. Tanba, tuir bankada oposizaun ne'e, buat ida mak inkonstituisionalidade kontinua inkonstituisionalidade.

"Se ita hakarak show of power ne'e ita la'o. Maibé, ita la muda buat ida. Ida inkonstituisionalidade kontinua inkonstituisionalidade. Tanba la tuir buat ne'ebé mak tribunál hatudu nia konsekuénsia mak diploma ne'e sei la hetan promulgasaun," deklara Prezidente Bankada FRETILIN, Aniceto Guterres Lopes iha plenária PN, Tersa (08/10/19).

FRETILIN husu ba bankada Governu, atu halo reformulasaun ba diploma rua ne'ebé hetan julga husi Tribunál Rekursu no inkonstituisionalidade.

"Husu ba bankada Governu, mai ita hamutuk halo reformulasaun ba diploma sira ne'e, hanesan obrigasaun konstituisionál atu kumpri Konstituisaun RDTL no desizaun tribunal, nu'udar desizaun aas liu iha estadu Timor-Leste," dehan Aniceto Guterres.

Hatán ba deklarasaun ne'e, Prezidente Bankada CNRT Duarte Nunes katak, bankada Governu iha ona kondisaun ba halo reformulasaun ba diploma lei atividade petrolífeiru no lei fundu petrolífeiru.

Iha fatin hanesan, Bankada Partidu Libertasauan Povu (PLP), Maria Angelina Sarmento katak PLP prontu halo apresiasaun ba artigu ne'ebé mak ein kestaun.

"PLP Laiha objetivu show force. Maibé, oinsá mak show force be with dezenvolvimentu ba povu ida ne'e, atu lori dezenvolvimentu ne'ebé di'ak no sustentavel," dehan Maria.

Tempotimor (Dili) – Vise Prezidente Parlamentu Nasionál, Luis Roberto hatete para bele ezekuta ho di'ak Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2020, presiza halo kompleta estrutura membru Governu, inklui na'in sia (9) ne'ebé to'o agora sediauk hetan tomada pose, husi Prezidente Repúblika.

“PN husu nafatin ba Prezidente Repúblika atu fó pose ba membtu Governu na'in sia (9) hodi bele ezekuta OJE 2020. Bainhira la hetan pose, susar atu hetan garantia ba ezekusaun orsamentu ho di'ak,” hatete Vise II PPN ne'e ba média, Segunda (07/10/19) iha Parlamentu Nasionál.

Nia esplika, PN hala'o ninia funsaun hanesan reprezenta povu hodi prevee orsamentu. “Maibé, atu ezekuta ou halo jestaun ba OJE ne'e, Governu mak hatene. Tan ne'e, ita husu ba Prezidente Repúblika atu halo kompletu ou fó pose ba membru Governu na'in sia (9),” Luis husu.

Entretantu, deputada Bankada PLP, Maria Angelina Sarmento hateten, iha proposta IJE 2020 ne'e, dia 15 Uutubru sei mai iha PN sei halo diskusaun. Nune'e, sei halo revizaun ba OJE atu tetu oinsa Governu atu ezekuta.

"Tanba ne'e PN nia funsaun atu fiskaliza no fó hanoin dei't ba Governu.  Tanba ne'e ita hotu fo fiar ba Governu nu'udar ezekutadór atu bele ezekuta OJE povu nian. Nune'e, atu ezekuta ho di'ak depende ba Governu atu oinsá para bele rezolve mós membru Governu ne'ebe inkompletu hodi garante ba ezekusaun osan povu nian," katak Angelina.

Nia afirma, proposta OJE ba tinan 2020 ne'ebe aprova ona husi Konselu Ministru ho montante $ 1.95 Biliaun atu ezekuta ho diak filafali ba Goveru.

Tempotimor (Dili) – CNRT seidauk simu karta ofisiál husi Partidu KHUNTO kona-ba pozisaun KHUNTO nian ba membru Governu pendente na'in sia (9), maski fundadóra Partidu KHUNTO, Olinda Guterres deklara beibeik kestaun ne'e iha Parlamentu Nasionál (PN).

"Partidu CNRT seidauk simu karta ofisiál husi Partidu KHUNTO, kona-ba pozisaun KHUNTO nian ba membru Governu na'in sia. Ne'ebé, intervensaun deputada nia iha plenária ne'e normál. Maibé, Partidu CNRT seidauk simu karta husi organizasaun AMP nia laran katak KHUNTO nia pozisaun mak hanesan ne'e. Ne'e seidauk iha," dehan Deputadu CNRT, Patrocino dos Reis iha PN, Sesta (04/10/19).

Kona-ba unidu AMP nian, deputadu Patocino afirma katak laiha diferénsia ideia entre aliadu sira iha AMP nia laran. Maski iha partidu ida nia laran iha hanoin ne'ebé la hanesan. Maibé, organizasaun AMP nian desizaun koletiva.

Alende ne'e, deputada Olinda Guterres nu'udar fundadóra partidu KHUNTO nian, mantein lansa deklarasaun iha plenária katak KHUNTO prontu ona troka ema na'in rua ne'ebé la hetan pose husi Prezidente Repúblika.

"Ba ha'u nia partidu, ha'u prontu tiha ona. Prepara tiha ona ami KHUNTO nia ema na'in rua, atu substitui ba KHUNTO nia ema na'in rua ne'ebé la hetan pose. Seraké CNRT no PLP nia ema mak laiha ona? Atu substituisaun ba sira ne'e," dehan deputada Olinda.

 

Tempotimor (Dili) – Fundadóra Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timoroan (KHUNTO), Olinda Guterres ezije nafatin para CNRT no PLP troka sira-nia membru Governu, ne'ebé la hetan pose husi Prezidente Repúblika hodi nune'e, KHUNTO sei lori nia ema ba halo juramentu iha foho Ramelau.

"Governu tenke kompleitu, para ami mós lori ami nia ema ba halo juramentu iha Ramelau. Governu la pronto, oinsá ami lori ami nia ema ba juramentu iha Ramelau," dehan fundadóra Partidu KHUNTO, Olinda Guterres iha PN, Sesta (04/10/19).

Alende ne'e, Konseleiru Máximu AMP no Partidu KHUNTO, Naimori Bucar mós deklara ona katak sei lori membru Governu husi KHUNTO nian, inklui grupu arte marsiais sira ne'ebé vota ba KHUNTO hodi ba halo juramentu iha Ramelau.

"Ha'u prontu sei lori ha'u nia membru sira ba juramentu iha Ramelau, bainhira hetan pose ona husi Prezidente Repúblika. La'ós KHUNTO de'it, maibé arte marsiais hotu ne'ebé vota ba KHUNTO sei ba hotu iha Ramelau hodi labele iha problema beibeik. Tenke harii dame ba Governu no juventude sira," deklara Naimori Bucar iha inísiu 2019.

Tempotimor (Dili) – Partidu Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) ne'ebé lidera orgaun daruak iha Parlamentu Nasionál (PN), hahú ‘fai-malu’ tanba diferensia informasaun kona-ba esforsu ne'ebé Primeiru Ministru (PM) halo ba membru Governu na'in sia (9), ne'ebé to'o agora seidauk hetan tomada pose.

"Deputadu ida ne'ebé mak la haree informasaun ne'e? Prosesu ne'e Primeiru Ministru lori ba Prezidente Repúblika. PR mak sei troka hela iha ne'ebá. PR husu troka naran. Se AMP la troka naran, deputadu sira hatene hela. Deputadu ida ne'ebé mak la hatene? Ne'ebé, deputadu sira la presiza dehan lahetene. Dehan hatene, tanba PR seidauk fó pose," tenik deputadu PLP Francisco Vasconcelhos iha PN, Kuarta (02/10/19).

Antes ne'e, deputada husi Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasional Timor Oan (KHUNTO), Olinda Guterres deklara katak deputadu sira iha PN seidauk hatene informasaun kona-ba esforsu PM nian ba membru Governu na'in sia, ne'ebé seidauk tomada pose.

"Señor Primeiru Ministru Taur Matan Ruak seidauk fó informasaun. Loloos PM no PR kada Kinta hasoru malu ne'e, parese sira rua ko'alia buat ruma," dehan Olinda, Tersa (01/10/19) horseik.

Tempotimor (Dili) – Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timor Oan (KHUNTO) husu ba membru Governu ne'ebé pendente, atu rezigna-an tuir dalan ne'ebé Xanana Gusmão hatudu ona,  bainhira la hetan pose husi Xefe Estadu.

"Agora ita nia maun boot Xanana Gusmão rezigna-an. Nusa mak sira na'in sia ne'e labele rezigna-an. Husi KUNTO ne'e rezigna-an. Tansá mak sira seluk la rezigna-an. Ida ne'e ha'u konfuzaun," tenik deputada Olinda Guterres iha PN, Tersa (01/10/19).

Nia afirma, Xanana Gusmão nia rezignasaun nu'udar dalan ne'ebé pozitivu atu membru na'in sia ne'e banati tuir.

"Nia mak hatudu dalan ba ita. Nia mak hatudu ona katak ha'u rezigna-an husi ne'e. Maski, ministériu ne'ebé nia kaer ne'e boot tebes. Entaun nia bele rezigna-an, signifika kolega sira na'in sia ne'e mós bele rezigna-an para substitui fali seluk, para servisu la'o ba oin," Olinda afirma.

Deputada bankada KHUNTO ne'e mós dehan matenek iha partidu CNRT no PLP sei barak, tanba ne'e bele rezigna-an no substitui ema seluk hodi lori nasaun ne'e ba oin.

"Ha'u hanoin CNRT nia ema matenek barak. PLP nia ema mós matenek barak. Bele muda. Ami (KHUNTO) muda tiha ona. Ka keta halo CNRT no PLP nia matenek mak hotu ona ka oinsá? Se iha, prontu avansa ona ho seluk. Agora dehan dignidade. Dignidade saida nian?" nia hatete.

Nia mós subliña katak, deklarasaun ne'ebé nia lansa iha plenária Parlamentu Nasionál ne'e, reprezenta partidu KHUNTO. Maski, husi ninia aliadu CNRT no PLP konsidera deklarasaun ne'e pesoál.

"Ha'u nu'udar fundadór Partidu KHUNTO. Saida mak ha'u foti iha ne'e, reprezenta Partidu KHUNTO. Ha'u la halo deklarasaun pesoál. Tanba ha'u mai tuur iha ne'e, ha'u la'ós mautabele ida mak mai tuur iha ne'e. Saida mak ha'u foti ne'e razaun. Ha'u hakarak Governu ne'e la'o ba oin," dehan Olinda.

Darwin_Optic

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« March 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Tempo Timor Networks

Online Counter