Print this page

PN aprova Votus Konfirmasaun EE Dahaat, Rezultadu A favor 40

By August 12, 2020 1111
PM Taur Matan Ruak iha plenaria Parlamentu Nasional Timor Leste (11/8) PM Taur Matan Ruak iha plenaria Parlamentu Nasional Timor Leste (11/8) Foto Tempo Timor

Temotimor (Díli)- Parlamentu Nasionál (PN) desidi, halo ona votus konfirmasaun ba deklarasaun estadu emerjénsia dahaat ho rezultadu votasaun a favor 40 kontra 0 no abstensaun 17. Votus abstensaun ne’e, ezerse hosi Bankada CNRT.

Prosesu votasaun ba votu konfirmasaun ne’e, ho votasaun nominál, bazeia ba Rejimentu Parlamentu Nasionál, artigu 71.

Iha loron 5 Agostu tinan 2020 liu ba, Parlamentu Nasionál autoriza Prezidente Repúblika dekreta, estadu emerjénsia liuhosi projetu deliberasaun númeru 8/V/2020, 5 Agostu, aprovadu ho rezultadu votasaun a favor 20, kontra 0 no abstensaun 0.

Iha lei autorizasaun, hosi Parlamentu Nasionál, hamutuk artigu 8 kompostu, hosi artigu 1 (konfirmasaun deklarasaun estadu emerjénsia), artigu 2 ko’alia kona-bá, konfirmasaun autorizasaun, artigu 3 ko’alia kona-bá ámbitu territoriál, artigu 4 ko’alia kona-bá durasaun estadu emerjénsia, artigu 5 kona-bá espesifikasaun ba direitu sira, iha estadu emerjénsia.

Nune’e mós artigu 6 ko’alia kona-bá garantia direitu sidadaun sira, artigu 7 ko’alia kona-bá órgaun soberania no artigu 8 ko’alia kona-bá foro sivíl ne’ebé asesu ba tribunál no Provedór Direitu Humanu no Justisa (PDHJ).

Ho aprovasun ne'e, Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Aniceto Guteres deklara, votasaun ida ne'e, nudár desizaun ne'ebé molok ne'e, komisaun permanente desidi, kona-bá atu konfirma deklarasaun estadu emerjénsia ne'e.

"Nune’e votu konfirmasaun, hosi Parlamentu Nasionál konfirmadu”, Dehan Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Guterres, hafoin taka sesaun, kona-bá debate konfirmasaun deklarasun estadu emerjénsia, ne'ebe hala'o, liu husi plenária estraordináriu, iha PN, tersa (11/8).

Iha fatin hanesan, reprezentante Bankada Partidu Libertasaun Populár (PLP), Deputadu Abel Pires hatete, autorizasaun ne’ebé Komisaun Permanente hala’o ona, iha semana kotuk, hodi autoriza Prezidente Repúblika dekreta estadu emerjénsia ne'e, pertinente hodi halo prevensaun ba moras COVID-19, iha Timor-Leste.

“Tanba ne’e, bankada PLP hato’o nia apoiu másimu, iha situasaun ida ne’e, atu nune’e moras ne’e, labele tama mai Timor-Leste. Mai ita hotu-hotu fó apoiu, ba Ministériu Saúde, katak uza nafatin máskara no parte seguransa haforsa nafatin seguransa”, dehan nia.

Nune'e mos, Xefe Bankada Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timor Oan (KHUNTO), Deputada Olinda Guterres dehan, oras ne’e, mundu iha risku boot, ba Covid-19 no Timor-Leste, iha kazu pozitivu ida.

“Ne’e hatudu katak, ita tenke prepara-aan, molok moras ne’e afeta ita, tanba ne’e, presiza medida nesesáriu no rigorozu, ne’ebé sei implementa hosi autoridade defeza no seguransa. Rekomenda Primeiru Ministru, Taur Matan Ruak, atu halo koordenadasaun di’ak, hosi Nasionál, Munisípiu no Postu-Administrativu sira, nune’e liña servisu bele la’o ho efetivu, hodi kombate surtu Covid-19”, dehan olinda.

Iha sorin seluk, prezidente Bankada CNRT, Duarte Nunes haktuir, iha EE datoluk, Bankada CNRT fó apoiu tomak, maibé preokupa ho kapasidade kontrolu, ema tama mai territóriu Timor-Leste.

Nia dehan, la’ós bankada CNRT lakohi aplika estadu emerjénsia, maibé presiza buka dalan seluk, hodi aplika situasaun sira, hanesan kalamidade.

“Ami hakarak fó hanoin presiza hamosu lei ida, ba situasaun ida, bainhira estadu emerjénsia ida ne’e hotu, ita hotu hatene katak Indonézia, Austrália aumenta, la’ós iha ita-nia laran maibé ita presiza hametin liu, iha ita-nia fronteira rai, tasi no lalehan. Dalaruma ita la sukat ho ita-nia kapasidade atu kontrola, katak ema hira mak tama, nune’e ita bele kontrola tuir estandarte (padraun) internasionál”, katak nia.

Bankada CNRT propoin, atu halo kedas teste ba ema sira, iha fronteira, molok autoriza ema sira ne'e, tama mai territóriu Timor-Leste.

Xefe Bankada FRETILIN, Deputadu Francisco Miranda Branco dehan, Komisaun Permanente foti desizaun, atu salva ema hotu nia vida, nunka bele krime.

“Ohin, ita halo konfirmasaun ba votu ne’ebé Komisaun Permanente desidi liuhosi rezolusaun Nú 8/2020, iha loron 5 fulan Agostu, tanba ho razaun moras ne’e, iha viziñu kontinua aumenta, tanba ne’e estadu emerjénsia, hodi fó biban ba Governu, hodi atende ema sira ne’ebé tama mai territóriu Timor-Leste nian”, hateten Xefe Bankada FRETILIN.

Bankada FRETILIN husu Governu, atu investiga didi’ak, ema sira ne’ebé tama mai, hosi Korea no nasaun seluk, iha loron 5 Agostu liubá.

Kestaun hanesan, hato'o mos husi deputadu Bankada Partidu Demokrátiku (PD), Deputadu António da Conceição, katak aplikasaun estadu emerjénsia, atu nune’e Covid-19, labele tama Timor-Leste.

“Ha’u hanoin aplikasaun estadu emerjénsia, hodi halo buat di’ak, ba ita-nia rain, tanba ne’e, bankada PD konsidera saúde públika, kestaun ida-ne’ebé ema hotu tenke preokupa, tanba moras ne’e da’et ba mundu tomak, ita haree mundu tomak nia reasaun, ita hotu-hotu konsiente katak, moras ne’e seidauk iha aimoruk atu kura”,dehan nia.

Rate this item
(0 votes)
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com

Related items