DILI - Bankada partidu FRETILIN lakonsege blokeia projetu númeru ⅕ kona-bá deliberasaun parlamentu nasionál konstituisaun komisaun konventual ida ba verifikasaun poder deputadu eleitu sira, tanba rezultadu votu ba projetu deliberasaun ne’e hatudu votu afavor hamutuk 60, kontra 0 no abstensaun lima.
Antes tama ba prosesu votasaun, deputadu sira hosi bankada FRETILIN no bankada Partidu Demokrátiku (PD) kontra maka’as tebes atu hasai (retira) tiha projetu deliberasaun ne’e ho rajaun inskonstitusional, maibé deputadu sira hosi parte AMP argumenta , projetu deliberasaun ne’e la kontra lei inan no rejimentu parlamentu nian.
Deputadu FRETILIN sira ne’ebé konsidera projetu deliberasaun ne’e inkonstitusional mak hanesan deputadu Antonino Bianco, Joaquim dos Santos no deputadu PD, Adriano do Nascimento. Maske nune’e, deputadu sira hosi parte AMP nian hanesan deputadu Fidelis Leite Magalhães, deputada Carmelita Caetano Moniz no deputadu Arão Noe inklui deputadu Luis Roberto da Silva defende katak projetu deliberasaun ne’e la kontra konstituisaun RDTL no rejimentu parlamentu nian.
Hafoin debate pro - kontra entre deputadu sira hosi AMP, FRETILIN, PD no FDD kuaje han horas tolu nia laran, ikus mai bainhira tama ba votasaun hatudu deputadu hamutuk nain 60 mak vota afavor, no deputadu nain lima mak vota kontra.
Proporsionalidade hosi komisaun ne’e kompostu hosi partidu AMP nian iha ema nain 9, partidu FRETILIN ema nain 5, PD ema nain 2, no FDD nain ida. Total membru ba komisaun ne’e hamutuk 16, maibé antes ne’e hamutuk nain 19.
Hafoin votasaun, prezidente parlamentu nasionál sesante, Aniceto Guterres hatete, projetu ne’e pasa no sai nu’udar deliberasaun hodi konstitui ona komisaun verifikasaun poder ba deputadu eleitu sira iha kintu lejislatura nian.
“Komisaun konstitui ona, entaun komisaun tenke hala’o serbisu,” hatete Aniceto.
“Ha’u sente la soe atu halo tan diskursu ruma, maibe apenas liafuan ikus no badak tebes ba deputadu foun sira”.
Nia hatutan, kuarta lejislatura nian badak tebes iha historia Parlamentu Timor - Lete nian. La’o iha konjutura politika ida partikularmente ezije no nakonu ho konfrontasaun. Ohin duni lejislatura ida ne’e remata, nune’e mós deputadu sira termina ona sira nia mandatu. Lejislatura nia lala’ok di’ak ka a’at ne’e depende ba julgamentu hosi povu Timor - Leste nian ne’ebé espresa sai tiha ona iha eleisaun antisipada ne’ebé livre no justu.
Entretantu, sesaun tomada posse no hili prezidente parlamentu nasionál nian sei hahu fali iha tuku 3 lorokraik, no bazeia ba informasaun balun katak parte AMP nian sei aprezenta lista kandidatura Arão Noe ba Prezidente Parlamentu Nasionál. (Oki)