Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

Istória Dois Edifísiu KFP Featured

Uma Luxu Komisaun Funsaun Publiku iha Matadoru Dili. Uma Luxu Komisaun Funsaun Publiku iha Matadoru Dili.

Buat ne'ebé ita haree kabeer no furak hosi liur, la signifika kabeer no mós furak iha nia laran. Dadolin ne'e, atu deskreve kona-ba edifísiu foun Komisaun Funsaun Públika (KFP), iha área Matadouru, Dili.

HAMRIIK metin no aas iha uma ki’ik sira nia leet, Luxu. Hale'u ho vidru mutin, halo matan la borus atu hateke iha tempu loron. Edifísiu foun Komisaun Funsaun Públika, hatudu duni orgullozu hosi instituisaun ida no tama kategoria di’ak liu iha Timor-Leste.

Hahú halo konstrusaun iha 2010, edifísiu ne'e kapás loos. Inagurasaun ba edifísiu ne'e mós lansa tiha ona. Komisáriu no funsionáriu KFP sira, hahú ona servisu iha edifísiu ne'e nia laran.

Maski nune'e, ‘Istória dois’ hosi edifísiu ne'e ikus mosu bainhira komisáriu no mós funsionáriu KFP sira, sente la seguru bainhira hala'o hela servisu. Tansá? Plafon lubun boot iha edifísiu ne'e monu. Balun mós hahú dodok bainhira udan komesa monu rai iha fulan ikus ne'e.

Haree ba kondisaun ne'e, Komisáriu Funsaun Públika liu hosi sorumutu ida iha 10 Outubru 2018, fó sai nota katak, failansu ba konstrusaun uma ne’e tanba kulpa husi kompañia konstrutora, liuliu kompañia supervizora. Tan ne'e, presiza tan osan US$150,000 hodi hadi'a hikas kakuluk edifísiu ne'e.

Deputadu Francisco de Vasconcelos hosi Bankada PartiduLibertasaun Populár (PLP), ezije loke investigasaun ba konstrusaun edifísiu KFP, inklui kompañia supervizora mak ladún hala'o knaar ho di’ak, nune’e la garante kualidade projetu hodi hamosu prejuizu ba estadu.

Hanoin hanesan mos mai husi Agusto P. D. C. Ximenes ne’ebe husu ba Parte relevante atu halo investigasaun profunda ba kazu ne’e.

“Deskonfia, mosu irregularidade iha kontratu ne'ebé hamosu alegasaun ba kompañia supervizora. Ida ne'e, hanesan meius ida hodi halakon osan estadu no habokur kompania,” hateten Estudante finalista husi universidade ida iha Dili.

Iha dokumentu balun, ne'ebé Tempo Timor hetan dekretamomoos katak kompañia supervizora hetan projetu ne’eho adjudikasaun direita ho tipu kontratu Lump-Sum.

Kontratu primeiru asina iha 1 Augustu 2009 ho valórUS$156.000. Ne'ebé, US$100.000 selu ba kustu dezeñu, no montante US$56.000 selu ba kustu supervizaun ho durasaun tinan ida nia laran.

Infelizmente, projetu ne’e la konsege remata tuir tempu.Nune’e, viola tipu kontratu lump-sum. Tan ne'e, ihaOutubru 2010 kompañia ho KFP selebra hikas kontratu badaruak ho montante dobradu hosi kontratu inisiál ho valór$300.000 ho durasaun tinan ida hanesan mós kontratudahuluk.

Maski nune’e, projetu ne’e seidauk finaliza nafatin. Tipukontratu Lump-Sum viola tan dala ida, hodi hamosu hikaskontratu datoluk ho montante US$285.000 ba durasauntinan ida nafatin.

Tuir Ajensia Dezenvolvimentu Nasionál (ADN) niaobservasaun, kustu supervizaun ho totál 19,2% ba projetune’e, aas liu ona. Tanba, ninia volume serbisu hanesan ho projetu seluk.

Kámara das Kontas ninia relatóriu mós deteta kontratune'ebé halo entre KFP ho kompañia Pires Architect ne’e illegal, i viola ona regra aprovizionamentu hodi fó liubenefísiu ba kompañia, no lori prejuizu ba orsamentuestadu.

Konsultór la jere osan

Maski nune'e, Salvador Pires nu'udar eis diretór no nain ba kompañia Pires Architect nega. “Ha'u nia kompañia(Pires Architect, red.) halo de'it supervizaun no hato’o relatorio ba projetu na'in,” hateten atuál Ministru Obras Públika ne’e.

Atual Ministru Obras Publika ne’e rejeita fo fo komentariu kona ba projeitu ne’ebe ninia Kompania Pires Architect halo. Maibe wainhira Tempo Timor husu karik hanesan Ministru Obras Publika, saída maka nia sei halo ba kompania ida pires Architect kuandu kompania refere ladun halo supervizaun ho di’ak hodi hamosu kualidade projeitu ladiak no lori prejuizu ba estadu entaun ministru Pires mos konta fali istoria serbisu kompania Pires nian.

Tuir Salvador, konsultór nia servisu iha ne’ebá para atu hare de’it espesifikasaun no dezeñu. Nia dehan, konsultór laiha kapasidade atu jere osan. “Konsultór nia-papél, hanesan reprezentante governu iha terrenu atufiskaliza. Sempre iha enkotru semanal ho project steering committee hanesan Ajencia de Dezenvolvimentu Nasional(ADN) no Obras Públika. Ne’ebékonsultór relata de’it. Desizaun ne’e, iha project steering committee nia-liman,” nia hateten tan.

Saida de’it mak konsultór halo hanesan sertifikasaun bapagamentu. Verifika hotu sei ba to’o fali Obras Públika no ADN mak halo pagamentu.

“(Ha’u ko’alia hanesan ministru. Ha’u konta istória) ne’ebé tuir ha’u hatene iha momentu ne’ebá konsultórlamenta tanba dehan ne’e sira nia sala. Tanba, sira iha relatóriu fíziku,” tenik Salvador.

Problema ne’e mosu, tuir Salvador tanba implementadór laiha fundu atu halo, projetu ne’e sekuénsia labele para, maibé ikus mai hapara hodi entrega fali ba kompañia seluk hodi hatutan projetu ne’e.

“Ne’ebé, buat barak mak sira tau iha item mós menus ida maka kakuluk ne’e, seidauk kompleta. Signifika servisuseidauk hotu, loloos tau item ba iha ne’ebá para atu halo kompletu,” nia esklarese.

Konstrusaun edifísiu foun KFP ne'e hahú iha tempu primeiru mandatu KFP nia. Konsórsiu TLIC maka dirije konstrusaun ho supervizaun husi kompañia Pires Architect.

Foufoun, progresu projetu ne'e la’o. Maibé, ikus mai la hetan rezultadu. Projetu mós paradu kuaze tinan rua. Progresu fíziku sira ne’ebé uluk alkansa hetan fila-fali, tuun to’o kuaze 70%. Bele dehan 10% husi progresufízika ne’ebá hetan estragu fila-fali. Ekipa Tempo Timor

(istória ne'e sei kontinua nafatin, ho titulu: Kakuluk Uma Luxu KFP)

 

Rate this item
(4 votes)
Last modified on Monday, 10 December 2018 22:52
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com
Darwin_Optic

Popular

Error: No articles to display

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« April 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Tempo Timor Networks

Online Counter