Login to your account

Username *
Password *
Remember Me

MS Deklara Tenke Hapara TB iha Timor-Leste To'o 2025

Serimonia deklarasaun hapara TB iha Timor-Leste. Serimonia deklarasaun hapara TB iha Timor-Leste. Foto Suplay

Tempotimor (Dili)-Ministériu Saúde (MS) deklara iha tinan 2025, tenke hapara moras Tuberkulose (TB) iha Timor-Leste, ne’ebé hala’o iha Munisípiu Ermera.

Tuir informasaun ne’ebé www.tempotimor.com, asesu iha pájina Palásiu Sinzas, kinta (28/07) katak, iha serimónia ne’ebé partisippa husi Vise-Ministru Saúde, Bonifácio Mau Coli dos Reis ba Deklarasaun Tenki Hapara Tuberkulose tinan 2025 iha Timor-Leste,

Serimónia ne'e iha mós asinatura deklarasaun hapara TB iha Munisípiu Ermera liuhusi estabelese ekipa task force nian hodi elimina moras TB iha Timor-Leste.

Lansamentu ne’e nu'udar forma estratéjiku esensiál ne'ebé Ministériu Saúde hamutuk ho Autoridade Munispál, ho parseiru implementadór sira, hala'o ona esforsu lubun boot atu alkansa Timor- Leste Livre husi TB to'o iha tinan 2025.

Vise-Ministru orgullu atu haree ba esforsu sira hotu ne'ebé mobiliza husi Programa Nasionál Tuberkuloze, ho envolvimentu husi parseiru sira atu buka ativu ba kazu no rastreamentu ba kontaktu domisiliar sira.

“Partikularmente ba Munisípiu Ermera nu'udar populasaun daruak mais populoza iha Timor-Leste iha mós risku ba Transmisaun TB iha komunidade nia leet”, dehan nia.

Tuir deklarasaun uluk nian ne'ebé hato'o husi Sua Eselénsia Nai Prezidente RDTL no promesa husi Eselénsia Primeiru Ministru RDTL atu 'Hapara TB' iha Timor-Leste to'o 2025 nomós aliña ho tema sentral ba loron mundial TB 2022 nian maka 'Investe atu Hapara TB Salva Moris.'

Timor-Leste hamutuk ho estadu membru OMS nian, partikularmente SEAR, iha kompromisu boot atu hakotu TB nu'udar prioridade polítika globál ne'ebé hato'o iha primeira reuniaun altu nível ONU nian iha setembru 2018. Tinan tolu depoisde kompromisu ida-ne'e atu hakotu TB.

Mundu no Timor-Leste enfrenta surjimentu ba moras pandemia COVID-19 ne'ebé lori dezafiu ba rekursu umanu, finanseiru no infraestrutura saúde atu atende urjénsia no emerjénsia ba pandemia COVID-19.

Ba Timor-Leste, notifikasaun kazu TB reduz ba 20-25% no atividade ba divulgasaun espesifikamente relasiona ho aumentu ba deskoberta kazu sira, tratamentu preventivu no apoiu psikososial hetan interrupasaun.

COVID-19 mós hatodan dezigualdade iha aspetu oioin hanesan asisténsia saúde, nutrisaun no seluk tan. Ninia impaktu bele reflete iha estimativa ba kazu foun TB iha 2021, ne'ebé maka abranze 508 por 100.000 aabitante, nu'udar taxa insidénsia daruak aas liu iha Rejiaun Sudeste Aziátiku.

Tuir estimasaun katak, kobertura ba tratamentu ne'ebé atinji ona 63% iha 2019, iha 2020 tuun fali ba 48%. Kobertura ba tratamentu preventivu ba TB durante períodu ida-ne'e mós reduz no proporsaun ba kazu TB multi-rezistente iha inísiu tatramentu mós tuun.

Peskiza ida-ne'ebé realiza iha Timor-Leste, iha periodu pré-COVID revela katak 83% husi ema sira ne'ebé afetadu husi TB sofre kustus katastrófikus.

Iha nesesidade urjente ida atu aselera progresu hodi hakotu TB iha Timor-Leste, liu husi avalia dezafius no oportunidade no reformula resposta ne'ebé inkorpora lisaun sira ne'ebé aprende durante pandemia COVID-19.

Nesesidade ida atu haforsa kompromisu husi setór sira hotu atu envolve efetivu liután ho programa nasionál TB hodi hapara TB. Pertinente tebes atu iha "Plano Nasionál ba Asaun Aseleradu hodi Hapara TB: 2021-2025" ho orienta ba asaun sira atu kobre lakunas iha prevensaun no kuidadu. Presiza investimentu no asaun urjente no ambisiozu atu koloka Timor-Leste iha dala loos hodi alkansa meta, espesialmente iha kontestu pandemia COVID-19.

Ministériu Saúde ho parseiru implementadór sira ba TB nian hanesan Caritas Diocesana Dili, Fundasaun Klibur Domin, Fundasaun Klínika Bairo-Pite, Serviços Católicos de Assistência (CRS), Asosiasaun Maluk Timor; OMS nu'udar parseiru prinsipál tékniku; no ho KOICA no IOM, ne'ebé implementa hela Programa Nasionál TB (NTP). Ministériu Saúde hetan apoiu finanseiru husi Fundu Global ba kombate SIDA, Tuberculose no Malária liu husi mekanizmu ba koordenasaun iha país (CCM).

Fundu globál mós kontinua ho ninia kompromisu ba periodu 2021-2023 ho alokasaun finanseiru atu implementa Planu Estratéjiku Nasionál Setor Saúde Daruak nian no Programa Nasionál Tuberculose 2021-2024 atu Hapara TB nomos iha momentu hanesan, atu fortalese sistema saúde iha rai laran.

Adisionalmente, Ajénsia KOICA atribui fundu nu'udar parte husi ninia kompromisu ba luta kontra tuberkulose iha Timor-Leste. (*)

Rate this item
(0 votes)
Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

www.tempotimor.com
Darwin_Optic

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« April 2024 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Tempo Timor Networks

Online Counter