“Ho maioria foun ne'e ita hakarak ko’alia nafatin kona-ba eleisaun antesipada, se la presiza, tanba eleisaun antisipada bele atraza liután prosesu inkluindu prosesu rekuperasaun ekonomika. Ne'e duni sei iha nono Governu ke mais maioria foun, maioria foun ne'e lideradu husi CNRT, CNRT mak indika Primeiru Ministru”, dehan Horta iha nia kna’ar fatin, Faról, kuarta (23/03).
Tanba situasaun dinámika iha Parlamentu nian la'o hela, entaun hein prosesu dinámika ne'e bele iha maioria foun ida, no tenke iha kedan Governu foun, bele iha nono Governu kedas, ne'ebé mak maihusi maioria foun iha Parlamentu.
Ho maioria foun ne'e bele lidera husi partidu CNRT atubele indika kedas Primeiru Ministru ida nune'e Prezidente Republika bele fó pose hodi bele halo rekuperasaun ekonomia iha rai laran.
Nu’udar Prezidente Repúbliku sei simu maioria foun ne'e, tanba papel prezidente nian la'ós deside se mak ba Governu, maibé papel prezidente nian fó pose ba Primeiru Ministru ne'ebé maihusi maioria foun iha Parlamentu.
Bainhira simu ona maioria foun mak, Prezidente Repúblika sei fó pose ba Primeiru Ministru ne'ebé indikadu, depois sei fó pose mós ba membru Governu sira ne'ebé maihusi Primeiru Ministru indijitadu mak fó naran.
Enkuantu pose ba Primeiru Ministru no Membru Governu sira ne'e konsideradu hanesan Governu dasia ne’ebé nia prioridade sei haree no kurize buat balun ne’ebé halo hodi kahur iha servisu Sekretariadu Tékniku Administrasaun Eleitorál (STAE) no Komisaun Nasional ba Eleisaun sira (CNE) iha munisípiu sira.
“Ita haree failansu balun iha eleisaun ne'e tanba ema ne'ebé foin ba hatama iha STAE, laiha esperiénsia, laiha koiñesimentu, duni sai tiha ema sira ne'ebé iha esperiénsia tinan 20”, dehan nia.
Ho atetude ida ne'e mak hamosu kofuzaun ba sentru alternativu sira no sentru paralelu sira ne'ebé Governu kria, tanba realidade hatudu ona universidade sira haruka naran estudante sira-nian tarde ba Ministériu Ensinu Superior no Siénsia no Kultura (MESSK) depois haruka ba STAE la atualiza ema sira ne'e vota iha Dili.
"Depois sira iha Dili atu ba vota iha Suai, sira to'o iha ne'eba, (oh imi labele vota, ida ne'e tanba imi-nia naran iha Dili) entaun ema rihun ba rihun la vota”, afirma nia.
Tanba ne'e, bainhira manán prosesu tomak sei lori fulan rua nia laran hodi haree, depois unisitu, Partidu hasai sai ema hothotu ne'ebé la'ós militante no kuadru Partidu husi munisípiu, politiza partidariza kompletu, tanba ne'e tarefa ne'ebé urijente liuba Governu foun ida ne'e mak oinsá hari’i maioria foun iha Parlamentu.
“Depois prioridade ida fali ne'e tenke haree kedas situasaun sosiál e ekonomiku, e prepara eleisaun foun ke bele antesipada ou bele 2023, tanba ne'e Prezidente ko’alia rona partidu sira ho asentu iha Parlamentu”, hatete Horta. (*)